Lokale interruptie: De verkiezing van de lijsttrekker
Doordat de zomervakantie er nog tussen zit, lijken de gemeenteraadsverkiezingen nog ver weg. Maar in de meeste dorpen en steden begint het speelveld zich af te tekenen. De eerste interne partijverkiezingen worden gehouden. Daarbij is de lijsttrekker over het algemeen het eerste aan de beurt. De partij die er het snelst bij was is het Ouderenappel Eindhoven. De doorgewinterde Dre Rennenberg heeft er nog altijd geen genoeg van. Een goede zaak, want zonder de indrukwekkende betogen van Dre zou de raad de raad niet zijn. En bij de laatsten der mohikanen van de LPF is het weer Rudy Reker die weer op eigen kracht zijn zetels mag proberen te verdienen.
Ook bij D66 is het een vertrouwde naam die de lijst mag trekken. Wethouder Mary-Ann Schreurs is de enige kandidate en behoudt daarmee de troon als partijleider. Ze is meerdere malen lijsttrekker geweest en binnen de afdeling dusdanig onomstreden populair dat er geen leden zijn die haar leiderschap ter discussie willen stellen. Een jonge democraat die ik sprak vond het ondemocratisch om maar een kandidaat te hebben. Dat vind ik nonsens aangezien iedereen zich had mogen melden die de behoefte had. Ze is de enige die zich gemeld heeft, en daarmee is ze overigens ook nog niet automatisch gekozen.
Binnen D66 is de procedure als volgt. Er wordt een oproep gedaan voor wie er lijsttrekker wil worden. Daar kunnen leden zich voor melden. Leden moeten een formulier invullen met informatie over zichzelf. De lijsttrekker moet ook de handtekeningen van drie procent van de leden kunnen verzamelen om de kandidatuur te steunen. Dit is om te voorkomen dat bij voorbaat kansloze leden zich opwerpen voor het lijsttrekkerschap. Al is drie procent op een afdeling van 300 leden ook wel te overzien. Als de deadline van het lijsttrekkerschap is verstreken worden door de kandidatencommissie de kandidaten bekend gemaakt. De kandidatencommissie bestaat uit drie leden die geen ambities hebben om op de kieslijst te komen. Binnen onze afdeling zijn we gezegend met de hondstrouwe Hans Sprong. Hij regelt sinds 1982 iedere kandidaatstelling als voorzitter van de kandidaatstellingscommissie. Zodoende iemand die de klappen van de zweep kent.
Wanneer meerdere kandidaten zich melden zal er een stemming plaatsvinden. Uiteraard zal er dan een mogelijkheid zijn om in debat te gaan met elkaar. Is er maar een kandidaat dan was het binnen D66 de regel dat deze kandidaat het zou zijn geworden. Was, want een regelverandering had Hans niet meegekregen. Tegenwoordig is de regel dat ook over een enkele kandidaat gestemd moet worden. Zodoende greep het landelijk partijbureau het weekend voor de bekendmaking in met de mededeling dat er toch een stemming moest worden georganiseerd. Leden moeten voor en tegen een kandidaat kunnen stemmen. Flink gemor bij de kandidatencommissie en het afdelingsbestuur. Die moeten een digitale stemming met slechts een kandidaat organiseren.
Toch is de regelwijziging wel netjes. Ook een kandidaat zonder tegenstander moet een mandaat zien te verwerven onder de leden. En theoretisch is het mogelijk dat de meerderheid van de leden geen enkele kandidaat ziet zitten. In dat geval zal er een nieuwe kandidaatstelling moeten komen. Of in het ergste geval is er geen verkiezingsdeelname. Dus in die zin is het democratisch gezien het netste wanneer de leden de mogelijkheid hebben om de enige kandidaat-lijsttrekker af te wijzen. Maar dit zijn hoogstwaarschijnlijk papieren scenario’s. Mary-Ann Schreurs heeft behoorlijk wat steun onder de leden. Daarmee kunnen we de verkiezingen met vertrouwen tegemoet.
Rogier Verkroost (29) is gemeenteraadslid namens D66 in Eindhoven. In de weblogserie 'Lokale interruptie' beschrijft hij het reilen en zeilen van een lokale politicus.
